Xưởng đúc tiền đồng 'lâu đời nhất thế giới' được phát hiện ở Trung Quốc
Cập nhật ngày 8/6/2021, bởi Sam Tonkin
Nguồn:https://archaeologynewsnetwork.blogspot.com/2021/08/worlds-oldest-coin-mint-discovered-in.html
Lược dịch: Nguyễn Huy Nhâm-Bảo tàng Nhân học
Nguồn:https://archaeologynewsnetwork.blogspot.com/2021/08/worlds-oldest-coin-mint-discovered-in.html
Lược dịch: Nguyễn Huy Nhâm-Bảo tàng Nhân học
Xưởng đúc tiền xu lâu đời nhất được biết đến trên thế giới, bắt đầu hoạt động từ năm 640 đến 550 trước Công nguyên, đã được phát hiện ở Trung Quốc. Nó đã tạo ra các 'đồng xu hình thuổng' (spade coins) bằng kim loại đầu tiên – sở dĩ chúng được đặt tên như vậy vì trông giống với công cụ làm vườn – có niên đại hơn 2.600 năm trước.
Xưởng đúc ở Guanzhuang nhìn từ không ảnh [Nguồn: H. Zhao]
Các nhà khảo cổ học cho biết địa điểm 'được tổ chức chặt chẽ' có khả năng sản xuất hàng loạt loại tiền kim loại đầu tiên và giúp làm sáng tỏ nguồn gốc của tiền. Họ đã phát hiện ra trong quá trình khai quật tại Guanzhuang, một thành phố và trung tâm hành chính của nước Trịnh (Zheng) - một cường quốc trong khu vực trước khi xuất hiện Đế quốc Trung Hoa.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một phần của xưởng đúc đồng với hàng chục khuôn đúc tiền xu đã qua sử dụng và không được sử dụng cùng với các mảnh tiền xu và mảnh vụn kim loại. Đồng thời, những phát hiện này xác nhận khu vực khai quật là một xưởng đúc tiền xu. Phân tích các hiện vật phát hiện được cho thấy xưởng đúc tiền 'có tổ chức cao' và sản xuất 'đồng tiền hình thuổng' theo kiểu tiêu chuẩn hóa.
Sự phân bố theo không gian của dấu tích đúc tiền trong khu vực khai quật của xưởng đúc Guanzhuang:
các chấm đỏ: trầm tích và các khuôn đất sét; các chấm xanh lá cây: trầm tích có chứa các mảnh đồng xu đã hoàn thiện
[Nguồn: Z. Qu / H. Zhao]
Tiền xu hình thuổng là loại tiền kim loại lâu đời nhất được biết đến của Trung Quốc và có thể là loại tiền đầu tiên trên thế giới, ước tính được đúc lần đầu tiên vào khoảng năm 750-500 trước Công nguyên. Chúng được sử dụng bởi nhà Trịnh và các vùng lân cận cho đến khi bị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc bãi bỏ vào năm 221 trước Công nguyên.
Tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Hao Zhao từ Đại học Trịnh Châu (Zhengzhou University) cho biết: “Xưởng đúc Guanzhuang bắt đầu vào khoảng năm 770 trước Công nguyên, nhưng ban đầu nó chủ yếu sản xuất các bình nghi lễ, vũ khí và công cụ”. "Khoảng 150 năm sau, các hoạt động đúc tiền mới xuất hiện ở xưởng đúc này."
Các nhà khảo cổ đã tiến hành khai quật địa điểm Quan Trang (Guanzhuang) từ năm 2011, phát hiện ra các xưởng và
hàng trăm hố được sử dụng để chứa đồ thải từ xưởng đúc. Các công nhân bắt đầu đúc tiền xu ở đây vào
khoảng giữa năm 640 trước Công nguyên và năm 550 trước Công nguyên [Nguồn: Z. Qu / H. Zhao]
Niên đại carbon phóng xạ của xưởng đúc Guanzhuang cho thấy nó bắt đầu hoạt động vào khoảng giữa năm 640-550 trước Công nguyên. Điều này khiến nó nó sớm góp mặt trong lịch sử của tiền xu và có nghĩa là những đồng xu được tìm thấy tại địa điểm này là những ví dụ lâu đời nhất về tiền kim loại từng được phát hiện ở Trung Quốc. Mặc dù các loại xưởng đúc sớm hơn khác đã được tìm thấy, nhưng không có xưởng nào trong số chúng được tính tuổi bằng cacbon phóng xạ.
Các nhà nghiên cứu hy vọng địa điểm mới này, nằm ở tỉnh Hà Nam (Henan Province), có thể làm sáng tỏ niên đại và sự phát triển của của tiền xu. Nghiên cứu trước đây cho rằng tiền xu lần đầu tiên được lưu hành bởi các thương gia, giúp cho việc mua bán, vận chuyển và đong đếm của cải trở nên dễ dàng hơn nhiều.
Để đúc một đồng xu hình thuổng, những người thợ thủ công đã làm hai khuôn bên ngoài và một lõi từ đất sét, sau đó đục khoang bên trong khuôn
và “rãnh rót” (sprue) —một ống rót kim loại nấu chảy (sơ đồ A). Sau đó, các khuôn được
lại lại với nhau bằng các chốt dây và lõi được chèn vào để tạo ra một khoảng trống hẹp (sơ đồ B).
Đồng nóng chảy sau đó sẽ được đổ qua rãnh rót cho đến khi chạm đến đường ranh giới
giữa phần đầu lõi và phần thân (sơ đồ C). Sau khi đồng nguội, các
khuôn bên ngoài sẽ bị phá vỡ để lấy đồng xu hình thuổng đã hoàn thành [Nguồn: Z. Qu / H. Zhao]
Đáng chủ ý là xưởng đúc tiền ở Guanzhuang nằm sát rìa ngoại thành, gần cổng vào khu hành chính nội thành. Điều này có thể chỉ ra rằng chính phủ đã sớm tham gia vào lịch sử của tiền tệ, mặc dù vậy, các nhà khảo cổ tin rằng số lượng hiện vật có hạn được tìm thấy tại địa điểm này là chưa thể xác nhận chính xác mối liên hệ của xưởng đúc.
Mặc dù vậy, xưởng đúc tiền tại Guanzhuang đã chứng tỏ sự thành công với việc các xưởng đúc tiền xu chuyên dụng sau đó đã được xây dựng ở những nơi khác ở Trung Quốc. Trong 2.000 năm sau đó, tiền đã là sản lượng chính của ngành công nghiệp đồng.
Lõi đất sét được chén vào khuôn để đúc tiền xu và đồng xu SP-2 [Nguồn: H. Zhao]
Tiến sĩ Zhao cho biết: “Tạo ra tiền xu là một trong những đổi mới tài chính mang tính cách mạng nhất trong lịch sử nhân loại, đồng thời cho biết thêm rằng nó cho phép dễ dàng giao dịch, đo đếm và tích trữ của cải.
Bài báo của nhóm đã được xuất bản trong tuần này trên tạp chí Antiquity (Xem thêm tại https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/radiocarbondating-an-early-minting-site-the-emergence-of-standardised-coinage-in-china/178ECC2B245A017BF684BE1EFC732BD1)Tác giả: Sam Tonkin
Tags: đồng xu hình thuổng, spade coins
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn