Trống đồng Cảnh Thịnh
Bảo vật Quốc gia
Tên gọi: Trống đồng Cảnh Thịnh
Quyết định công nhận bảo vật số: 1426/QĐ-TTg ngày 01/12/2012
Hiện đang lưu giữ và trưng bày tại: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Hà Nội
Phát hiện: Chưa có thông tin chính xác. Theo một số tài liệu, trống vốn được lưu giữ tại chùa Cả, sau được nhân dân xã Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội tặng lại cho Bảo tàng
Niên đại: Trống được đúc vào tháng Tư nhuận năm Cảnh Thịnh thứ 8 thời Tây Sơn (năm 1800)
Kích thước: Trống được đúc theo kỹ thuật khuôn sáp, nặng 32 kg, cao 37.4 cm, đường kính khoảng 49cm.
Tên gọi: Trống đồng Cảnh Thịnh
Quyết định công nhận bảo vật số: 1426/QĐ-TTg ngày 01/12/2012
Hiện đang lưu giữ và trưng bày tại: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Hà Nội
Phát hiện: Chưa có thông tin chính xác. Theo một số tài liệu, trống vốn được lưu giữ tại chùa Cả, sau được nhân dân xã Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội tặng lại cho Bảo tàng
Niên đại: Trống được đúc vào tháng Tư nhuận năm Cảnh Thịnh thứ 8 thời Tây Sơn (năm 1800)
Kích thước: Trống được đúc theo kỹ thuật khuôn sáp, nặng 32 kg, cao 37.4 cm, đường kính khoảng 49cm.
Trống có hình dạng phỏng theo trống da. Mặt trống cong vồng hình chỏm cầu, tâm mặt trống đúc nổihình vòng tròn kép. Thân trống hình trụ, phình nhẹ ở giữa, và được chia thành ba phần tương đối đều nhau, ngăn cách bằng hai đường gờ nổi hình sống trâu. Tương ứng với mỗi phần là một băng hoa văn trang trí. Ngoài các đồ án phụ trang trí đường diềm như băng hoa chanh, nhũ đinh, hồi văn chữ T và văn như ý, đề tài trang trí chủ đạo trên trống xuất hiện ở hai băng: băng trên cùng đúc nổi đề tài Tứ linh (Long, Lân, Quy, Phượng) mang ý nghĩa biểu trưng cho đất nước thái bình thịnh trị, xã hội an lạc, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, con người được no đủ, sống lâu… Băng dưới cùng trang trí hình Long Mã cõng Hà đồ, Thần Quy chở Lạc thư. Hà đồ (Tiên thiên bát quái đồ) và Lạc thư (Hậu thiên bát quái đồ) là hai biểu tượng khởi nguyên của Kinh Dịch – tư tưởng triết học của người Á Đông về quy luật của sự biến đổi. Cũng ở băng hoa văn này còn có hình Thao Thiết, đồ án Thao Thiết xuất hiện trong nghệ thuật cổ Việt Nam từ những thế kỷ đầu Công nguyên và dần trở thành biểu tượng của sức mạnh quyền uy hoặc sự no đủ, bền vững.
Hình lá hóa rồng.
Hình Lân.
Hình Phượng.
Trống đồng Cảnh Thịnh là hiện vật độc bản trong phức hợp trống đồng Việt Nam.
Hình Long Mã cõng Hà đồ.
Hình Thần Quy chở Lạc thư.
Bên cạnh sự độc đáo trong tạo dáng thì nghệ thuật và đề tài trang trí trống cũng thể hiện đặc trưng nghệ thuật mang tính thời đại rất rõ nét. Đó là sự cân đối trong bố cục, sự khỏe khoắn trong đường nét, mảng khối. Sự sắp xếp thành bộ Tứ linh và thành cặp Long Mã - Thần Quy mang theo biểu tượng Hà đồ - Lạc thư trên cùng một hiện vật như thế này có thể là sự khởi đầu để mở ra giai đoạn phát triển mạnh ngay sau đó trong nghệ thuật thời Nguyễn (1802 - 1945).
Nghệ thuật cách điệu hóa qua đồ án các linh vật như hình lá hóa Rồng, lá hóa Thao Thiết… trên trống Cảnh Thịnh được các nhà nghiên cứu xác định xuất hiện đầu tiên trong nghệ thuật cổ Việt Nam, tạo nên sự khoáng đạt, tự nhiên và gần gũi và nhanh chóng trở thành phong cách nghệ thuật phổ biến.
Trống đồng Cảnh Thịnh cũng được xác định mang những yếu tố kế thừa từ nghệ thuật thời Đông Sơn, thời Lý, thời Trần và Lê Sơ. Dáng trống dù mô phỏng trống da nhưng với thân trống chia thành 3 phần ngăn cách bằng các đường gờ nổi cũng gợi nhắc hình ảnh về ba phần của thân trống đồng Đông Sơn. Diễn biến này đã được thể hiện trước đó trên trống Mường. Cụ thể, lưng và chân trống Mường được tạo bởi một đường choãi đều liền mạch, nên sự phân tách đã không còn rõ ràng như trống đồng Đông Sơn trước đó mà chỉ được thể hiện bằng một đường gờ nổi.
Một giá trị đặc biệt khác của trống đồng Cảnh Thịnh chính là phần tư liệu. Minh văn khắc bằng chữ Hán trên thân trống nói về bà Nguyễn Thị Lộc, vợ của Tổng Thái giám Giao quận công, vào năm Vĩnh Hựu thứ 2 đời vua Lê Ý Tông (1736) đã góp công đức lập chùa Linh Ứng (nay là Chùa Nành, Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội). Niên đại đúc trống cũng được khắc trên minh văn. Trống đúc năm thứ 8 niên hiệu Cảnh Thịnh, triều Tây Sơn (1800).
Nghệ thuật cách điệu hóa qua đồ án các linh vật như hình lá hóa Rồng, lá hóa Thao Thiết… trên trống Cảnh Thịnh được các nhà nghiên cứu xác định xuất hiện đầu tiên trong nghệ thuật cổ Việt Nam, tạo nên sự khoáng đạt, tự nhiên và gần gũi và nhanh chóng trở thành phong cách nghệ thuật phổ biến.
Trống đồng Cảnh Thịnh cũng được xác định mang những yếu tố kế thừa từ nghệ thuật thời Đông Sơn, thời Lý, thời Trần và Lê Sơ. Dáng trống dù mô phỏng trống da nhưng với thân trống chia thành 3 phần ngăn cách bằng các đường gờ nổi cũng gợi nhắc hình ảnh về ba phần của thân trống đồng Đông Sơn. Diễn biến này đã được thể hiện trước đó trên trống Mường. Cụ thể, lưng và chân trống Mường được tạo bởi một đường choãi đều liền mạch, nên sự phân tách đã không còn rõ ràng như trống đồng Đông Sơn trước đó mà chỉ được thể hiện bằng một đường gờ nổi.
Một giá trị đặc biệt khác của trống đồng Cảnh Thịnh chính là phần tư liệu. Minh văn khắc bằng chữ Hán trên thân trống nói về bà Nguyễn Thị Lộc, vợ của Tổng Thái giám Giao quận công, vào năm Vĩnh Hựu thứ 2 đời vua Lê Ý Tông (1736) đã góp công đức lập chùa Linh Ứng (nay là Chùa Nành, Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội). Niên đại đúc trống cũng được khắc trên minh văn. Trống đúc năm thứ 8 niên hiệu Cảnh Thịnh, triều Tây Sơn (1800).
Bài minh dài 222 chữ dẫn thuyết lý do, mục đích đúc trống.
Dòng lạc khoản khắc trên thân trống cho biết niên hiệu đúc trống.
Và nơi đúc trống.
Trống đồng Cảnh Thịnh góp phần khẳng định mỹ thuật thời Tây Sơn xứng đáng là một nền mỹ thuật đặc sắc riêng biệt, làm giàu cho nghệ thuật dân tộc. Mỹ thuật thời này không những kế thừa, phát huy những giá trị của của mỹ thuật các thời đại trước mà còn tạo tiền đề cho mỹ thuật thời sau phát triển.
Lâm Anh sưu tầm
Nguồn:
http://baotanglichsu.vn/vi/Articles/1002/28553/trong-djong-canh-thinh-tieng-vong-ngan-nam.html
http://baotanglichsu.vn/vi/Articles/1002/28214/trong-djong-canh-thinh.html
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn