Văn minh Ngưỡng Thiều (Yangshao) trong văn hóa Trung Quốc

  
Văn hóa Yangshao là thuật ngữ chỉ một nền văn minh cổ đại tồn tại ở khu vực ngày nay là miền trung Trung Quốc (chủ yếu là các tỉnh Hà Nam, Sơn Tây và Thiểm Tây) từ những năm 5000 đến 3000 trước Công nguyên. Di chỉ này được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1921, tên “Yangshao” được lấy theo tên của ngôi làng nơi nó được phát hiện lần đầu tiên và kể từ sau phát hiện đầu tiên này, hàng nghìn địa điểm khác đã được phát hiện sau đó. Địa điểm quan trọng nhất-Banpo, được tìm thấy vào năm 1953.
Các mặt của Văn hóa Yangshao
Nông nghiệp là điều tối quan trọng đối với người Yangshao, và họ sản xuất nhiều loại cây trồng, mặc dù kê đặc biệt phổ biến. Họ cũng trồng rau (chủ yếu là rau củ) và chăn nuôi gia súc như gà, lợn và bò. Mặc dù những động vật này hầu hết không được nuôi để giết mổ, thịt vẫn được ăn vào những dịp đặc biệt. Sự hiểu biết về chăn nuôi được cho là đã tăng lên đáng kể trong thời gian này.
Mặc dù người Yangshao có hiểu biết sơ khai về nông nghiệp, họ cũng tự kiếm ăn một phần thông qua săn bắn, hái lượm và đánh cá. Họ tiến hành những công việc săn bắn, hái lượm này thông qua việc sử dụng các công cụ bằng đá được chế tác chính xác bao gồm mũi tên, dao và rìu. Họ cũng sử dụng các công cụ bằng đá như đục trong công việc trồng trọt của họ. Ngoài đá, người Yangshao còn chế tác các công cụ bằng xương rất tinh xảo.
Yangshao sống cùng nhau trong những ngôi nhà - những túp lều, thực sự - được xây dựng trong những cái hố với khung gỗ giữ những bức tường trát bùn và mái lợp bằng lá kê. Những ngôi nhà này được tập hợp thành nhóm năm người, và các cụm nhà được bố trí xung quanh khu vực trung tâm của làng. Chu vi của làng là một cái rãnh, bên ngoài là lò nung và nghĩa trang tập thể.
Lò nung được sử dụng để tạo ra đồ gốm và chính đồ gốm này đã thực sự gây ấn tượng với các nhà khảo cổ học. Người Yangshao có khả năng tạo ra rất nhiều hình dạng đồ gốm, bao gồm bình, chậu, hộp, chai có nhiều hình dạng khác nhau và lọ, nhiều trong số đó có nắp trang trí hoặc phụ kiện có hình động vật. Họ thậm chí còn có khả năng tạo ra các thiết kế phức tạp, chủ yếu để trang trí như hình chiếc thuyền. Đồ gốm Yangshao cũng thường được vẽ với những thiết kế phức tạp, thường có tông màu đất. Không giống như các nền văn hóa gốm gần đây, người Yangshao chưa bao giờ chế tạo gốm bằng bàn xoay.
Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất, chẳng hạn như một cái chậu tinh xảo được vẽ với thiết kế giống con cá và một khuôn mặt người, ban đầu được sử dụng như một đồ tùy táng và có lẽ biểu thị đức tin của người  Yangshao đối với tín ngưỡng thờ vật tổ. Những đứa trẻ Yangshao dường như thường được chôn cất trong những chiếc bình gốm vẽ.
Về trang phục, người Yangshao chủ yếu mặc trang phục được làm từ sợi gai dầu, họ tự dệt thành những hình dạng đơn giản như khố và áo choàng. Đôi khi họ cũng làm lụa và có thể một số làng ở Yangshao thậm chí còn nuôi tằm, nhưng quần áo bằng lụa rất hiếm và chủ yếu là ở địa phận của những người giàu có.
Địa điểm khảo cổ Banpo
Địa điểm Banpo (Bán Pha), được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1953, được coi là điển hình của văn hóa Yangshao. Nó bao gồm một khu làng rộng khoảng 12 mẫu Anh, được bao quanh bởi một con mương (có thể từng là hào nước) rộng gần 20 feet. Như đã mô tả ở trên, những ngôi nhà là những túp lều bằng bùn và gỗ lợp mái tranh, và những người chết được chôn trong một nghĩa trang tập thể.
Mặc dù không rõ ở mức độ nào, nhưng nếu người Yangshao có bất kỳ loại ngôn ngữ viết nào thì đồ gốm Banpo có chứa một số ký hiệu (22 biểu tượng đã được tìm thấy cho đến nay) được tìm thấy lặp đi lặp lại trên các mảnh gốm khác nhau. Chúng có xu hướng xuất hiện đơn lẻ và vì vậy gần như chắc chắn không phải là ngôn ngữ viết thực sự, chúng có thể giống với chữ ký của người chế tạo, dấu gia tộc hoặc dấu của chủ sở hữu.
Có một số tranh luận về việc liệu địa điểm Banpo và văn hóa Yangshao nói chung là mẫu hệ (matriarchal) hay phụ hệ (patriarchal). Các nhà khảo cổ học Trung Quốc ban đầu điều tra nó cho biết đây là một xã hội mẫu hệ , nhưng nghiên cứu mới hơn cho thấy có thể không đúng như vậy, hoặc nó có thể là một xã hội đang trong quá trình chuyển tiếp từ chế độ mẫu hệ sang phụ hệ.
Xem thêm:
http://en.chinaculture.org/2013-01/09/content_449867.htm
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Yangshao_culture
https://mimirbook.com/vi/a89dc7c1bd1
https://mimirbook.com/vi/239e51e2e3e
https://factsanddetails.com/china/cat2/sub1/item32.html