Bộ sưu tập bình gốm Long Thạnh
Bảo vật Quốc gia
Quyết định công nhận bảo vật: Số 1821/QĐ-TTg ngày 24/12/2018
Hiện đang lưu giữ tại: Kho Bảo tàng và trưng bày tại không gian trưng bày văn hóa Sa Huỳnh của Bảo tàng tổng hợp Quảng Ngãi
Phát hiện: Nhóm 15 bình gốm phát hiện trong hố khai quật H2 do Bảo tàng Quảng Ngãi phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Việt Nam khai quật năm 1977, 1978 và nhóm 03 bình gốm thu được trong mộ táng của cuộc đào thám sát năm 1994 tại khu mộ táng Long Thạnh thuộc xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ
Chất liệu: Đất nung
Niên đại: Văn hóa Tiền Sa Huỳnh. Sơ kỳ thời đại đồ đồng, cách ngày nay khoảng 3000 năm.
Hiện trạng: Gần nguyên
Số đăng ký, kích thước, trọng lượng:
Bộ sưu tập gồm 18 hiện vật có những đặc điểm chung về hình dáng, chất liệu và trang trí. Là loại gốm có giá trị đặc sắc về nghệ thuật tạo hình và trang trí của văn hóa Tiền Sa Huỳnh. Các bình gốm được tạo dáng một cách cân đối, hài hòa theo dáng hình lọ hoa với miệng loe xiên rộng, cổ eo hoặc cổ đứng, thân có dạng hình cầu hoặc hình con tiện với đường gấp khúc giữa thân và đáy, trong đó có 17 bình có chân đế thấp và 01 bình không có chân đế. Căn cứ vào chiều cao của bình thì bộ sưu tập 18 bình hình hình lọ hoa này có 17 bình có dáng cao 16cm – 22cm và 01 bình có dáng thấp với chiều cao 12cm.
Gốm có màu đỏ gạch, đất sét pha cát mịn. Kỹ thuật tạo hình dải cuộn kết hợp nặn tay. Kỹ thuật tạo hoa văn đa dạng, bao gồm khắc vạch, in chấm que, in mép vỏ sò, đập văn thừng mịn, đắp nổi và tô màu, miết láng. Đồ án hoa văn được tạo theo băng nằm ngang phủ kín toàn bộ bề mặt bình với các mô típ chữ S, tam giác, sóng nước… Theo một số nhà nghiên cứu những đồ án hoa văn phản ánh cuộc sống của người Tiền Sa Huỳnh trong môi trường biển, những hoa văn chữ S gãy góc ở đỉnh tựa như ngọn sóng biển xô dạt vào bờ, mô tả cuộc sống của cư dân gắn liền với biển cả, vươn ra biển, khai thác biển. Sự kết hợp giữa các băng in ấn khắc vạch với các băng tô màu đen ánh chì tạo hiệu ứng đối chọi ánh sáng tạo ra những tác phẩm cân đối hài hòa và đẹp mắt.
Tài liệu tham khảo:
Hiện đang lưu giữ tại: Kho Bảo tàng và trưng bày tại không gian trưng bày văn hóa Sa Huỳnh của Bảo tàng tổng hợp Quảng Ngãi
Phát hiện: Nhóm 15 bình gốm phát hiện trong hố khai quật H2 do Bảo tàng Quảng Ngãi phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Việt Nam khai quật năm 1977, 1978 và nhóm 03 bình gốm thu được trong mộ táng của cuộc đào thám sát năm 1994 tại khu mộ táng Long Thạnh thuộc xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ
Chất liệu: Đất nung
Niên đại: Văn hóa Tiền Sa Huỳnh. Sơ kỳ thời đại đồ đồng, cách ngày nay khoảng 3000 năm.
Hiện trạng: Gần nguyên
Số đăng ký, kích thước, trọng lượng:
| TT | Tên hiện vật | Số hiệu hiện vật Bảo tàng | Số đăng ký hiện vật khảo cổ |
Kích thước | Trọng lượng |
| 1 | Bình gốm | BTQNg. 68/Gm27. 78LT | 78LTH2M7 | Đường kính miệng 9,5cm; đường kính đáy 7cm; cao 20cm |
600 gram |
| 2 | Bình gốm | BTQNg. 72/Gm31. 78LT | 78LTH2M4 | Đường kính miệng 8cm; đường kính 10,5cm; cao 17cm |
500 gram |
| 3 | Bình gốm | BTQNg. 73/Gm32. 78LT | 78LTH2M16 | Đường kính miệng: 9cm, đường kính đáy: 8cm, cao: 17cm |
500 gram |
| 4 | Bình gốm | BTQNg. 75/Gm34. 78LT | 78LTH2M10 | Đường kính miệng 10cm, đường kính đáy 7,5cm; cao 23cm |
800 gram |
| 5 | Bình gốm | BTQNg. 76/Gm35. 78LT | 78LTH2M6 | Đường kính miệng 10cm, đường kính đáy 7cm; cao 23cm |
600 gram |
| 6 | Bình gốm | BTQNg. 77/Gm36. 78LT | 78LTH2M7 | Đường kính miệng 9cm; đường kính đáy 7cm; cao 19,2cm |
600 gram |
| 7 | Bình gốm | BTQNg.78/Gm37. 78LT | 78LTH2M16 | Đường kính miệng cổ 7,5cm; đường kính đáy 10,5cm; cao 17cm, |
700 gram |
| 8 | Bình gốm | BTQNg. 80/Gm39. 78LT | 78LTH2M7 | Đường kính miệng 8,5cm; đường kính đáy 7,5cm; cao 21,5cm |
500 gram |
| 9 | Bình gốm | BTQNg. 81/Gm40. 78LT | 78LTH2M14 | Đường kính miệng 7cm; đường kính đáy 6,5cm; cao 16cm |
400 gram |
| 10 | Bình gốm | BTQNg. 82/Gm41. 78LT | 78LTH2M12 | Đường kính miệng 9cm; đường kính đáy 7cm; cao 20cm |
600 gram |
| 11 | Bình gốm | BTQNg. 86/Gm45. 78LT | 78LTH2M10 | Đường kính miệng 10cm; đường kính đáy 9,3cm; cao 25cm |
1000 gram |
| 12 | Bình gốm | BTQNg. 87/Gm47. 78LT | 78LTH2M11 | Đường kính miệng 9cm, đường kính đáy 12cm, cao 16cm |
500 gram |
| 13 | Bình gốm | BTQNg. 179/Gm81.77GMV | 77GMVTS8 | Đường kính miệng 14cm, đường kính đáy 7 cm, Cao 22 cm |
800 gram |
| 14 | Bình gốm | BTQNg. 183/Gm67.78LT | 78LTH2M10 | Đường kính miệng 8cm, đường kính đáy 7,5cm, Cao 21,5cm |
600 gram |
| 15 | Bình gốm | BTQNg. 526. 78LT | 78LTH2M10 | Đường kính miệng 12cm, đường kính đáy 6cm, Cao 18cm |
500 gram |
| 16 | Bình gốm | BTQNg. 235/LT94 | 94LTTS1 | Đường kính miệng 7,5, đường kính đáy 6.5cm cao 12cm |
700 gram |
| 17 | Bình gốm | BTQNg. 235/LT94 | 94LTTS1 | Đường kính miệng 8,5; đường kính đáy 8cm; cao 21,5cm |
300 gram |
| 18 | Bình gốm | BTQNg. 235/LT94 | 94LTTS1 | Đường kính miệng 8,7; đường kính đáy 6,5cm; cao 19cm |
500 gram |
Bộ sưu tập gồm 18 hiện vật có những đặc điểm chung về hình dáng, chất liệu và trang trí. Là loại gốm có giá trị đặc sắc về nghệ thuật tạo hình và trang trí của văn hóa Tiền Sa Huỳnh. Các bình gốm được tạo dáng một cách cân đối, hài hòa theo dáng hình lọ hoa với miệng loe xiên rộng, cổ eo hoặc cổ đứng, thân có dạng hình cầu hoặc hình con tiện với đường gấp khúc giữa thân và đáy, trong đó có 17 bình có chân đế thấp và 01 bình không có chân đế. Căn cứ vào chiều cao của bình thì bộ sưu tập 18 bình hình hình lọ hoa này có 17 bình có dáng cao 16cm – 22cm và 01 bình có dáng thấp với chiều cao 12cm.
Gốm có màu đỏ gạch, đất sét pha cát mịn. Kỹ thuật tạo hình dải cuộn kết hợp nặn tay. Kỹ thuật tạo hoa văn đa dạng, bao gồm khắc vạch, in chấm que, in mép vỏ sò, đập văn thừng mịn, đắp nổi và tô màu, miết láng. Đồ án hoa văn được tạo theo băng nằm ngang phủ kín toàn bộ bề mặt bình với các mô típ chữ S, tam giác, sóng nước… Theo một số nhà nghiên cứu những đồ án hoa văn phản ánh cuộc sống của người Tiền Sa Huỳnh trong môi trường biển, những hoa văn chữ S gãy góc ở đỉnh tựa như ngọn sóng biển xô dạt vào bờ, mô tả cuộc sống của cư dân gắn liền với biển cả, vươn ra biển, khai thác biển. Sự kết hợp giữa các băng in ấn khắc vạch với các băng tô màu đen ánh chì tạo hiệu ứng đối chọi ánh sáng tạo ra những tác phẩm cân đối hài hòa và đẹp mắt.
Lâm Anh sưu tầm và biên soạn
Tài liệu tham khảo:
- Vũ Công Quý: Văn hóa Sa Huỳnh, Nxb VHDT, Hà Nội năm 1991
- http://baotangquangngai.com/bao-vat-quoc-gia-bo-suu-tap-binh-gom-dat-nung-long-thanh.html
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn